ذکْرُ رَحْمَةِ رَبِّکَ عَبْدَهُ زَکَرِیَّا
[این] یاد رحمت پروردگارت بر بنده اش زکریا است.
1- زکریا، بنده شایسته خدا و برخوردار از رحمت خاص او
ذکر رحمت ربّک عبده زکریّا
2- سوره مریم، بازگوکننده رحمت و الطاف خداوند به زکریا است.
ذکر رحمت ربّک عبده زکریّا
«ذکر» یا خبر است و مبتدای آن اسم اشاره محذوف است; یعنی، «هـذا المتلوّ ذکر» که مراد از آن، سوره مریم است. و یا این که مبتدا بوده و خبر آن محذوف است; یعنی، «ذکر رحمت ... فیما یتلی علیک».
3- لطف و رحمت خداوند به بندگان، سزاوار ذکر و یادآوری است.
ذکر رحمت ربّک عبده زکریّا
4- عبادت و بندگی به درگاه خدا وسیله جلب رحمت او است.
رحمت ربّک عبده
«عبده» مفعول است برای «رحمت». تقدیم آن بر نام زکریا و توصیف آن حضرت به عبودیت، اشاره به نقش آن در جلب رحمت های خداوند دارد.
5- رحمت خداوند جلوه ای از ربوبیت او است.
رحمت ربّک
6- بنده نوازی و مهرورزی خداوند، مایه برخورداری پیامبر(ص) از تربیت ها و الطاف او است.
ذکر رحمت ربّک عبده
این که خداوند، رحمت بر بنده اش زکریا را با تعبیر «ربّک» ـ خطاب به پیامبر(ص) ـ بیان کرد، اشاره به این نکته دارد که او در راستای تربیت آن حضرت نیز از رحمت بر بنده خود دریغ نخواهد کرد.
7- «کهیعص»، رمزهایی از سرگذشت لطف الهی در حق زکریا است.
کهیعص . ذکر رحمت ربّک عبده زکریّا
گفته اند: «کهیعص» می تواند مبتدا باشد و «ذکر»، خبر آن. در این صورت خود «کهیعص»، یادی رمزگونه از رحمت خداوند به زکریا است.
بندگان خدا 1:
حروف مقطعه 7:
خدا:
آثار رحمت 5، 6; رحمت خاص خدا 1; زمینه رحمت ـ 4; نشانه های ربوبیت خدا 5
ذکر:
ذکر رحمت خدا 3
رحمت:
مشمولان رحمت 1، 2
زکریا(ع):
عبودیت زکریا(ع) 1; فضایل زکریا(ع) 1، 2، 7; قصه زکریا(ع) 7
سوره مریم:
تعالیم سوره مریم 2
عبادت:
آثار عبادت خدا 4
عبودیت:
آثار عبودیت 4
قرآن:
رموز قرآن 7
لطف خدا:
مشمولان لطف خدا 6، 7
محمد(ص):
تربیت محمد(ص) 6