وَقَالُوا آمَنَّا بهِ وَأَنَّی لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِن مَکَانٍ بَعِیدٍ
و می گویند: به آن ایمان آوردیم و کجا این دستیابی به ایمان از مکانی دور به سودشان خواهد بود؟!
1 - مشرکان، به هنگام نزول عذاب بر آنان، اظهار ایمان به خدا می کنند.
و لو تری إذ فزعوا ... و قالوا ءامنّا به
2 - اظهار ایمان مشرکان به پیامبر(ص)، با مشاهده نزول عذاب بر آنان
و لو تری إذ فزعوا ... قالوا ءامنّا به
مرجع ضمیر «به»، به قرینه «ما بصاحبکم من جِنّة» در آیه 46، می تواند پیامبر(ص) باشد.
3 - مشرکان، در قیامت و یا با مشاهده نزول عذاب، اظهار می کنند که به قرآن ایمان دارند.
و لو تری إذ فزعوا ... و قالوا ءامنّا به
مرجع ضمیر «به»، به قرینه آیات پیشین ـ که درباره قرآن بود ـ می تواند قرآن باشد.
4 - مشرکان، با تحقق حشر و بعث و مشاهده آن، به آن اظهار ایمان می کنند.
و لو تری إذ فزعوا ... قالوا ءامنّا به
در صورتی که زمان فزع مشرکان، حشر و قیامت باشد; مرجع ضمیر «به» می تواند «بعث» (مستفاد از «إذ فزعوا») باشد.
5 - ایمان مشرکان، پس از گرفتاری به عذاب سودی برای آنان ندارد.
و لو تری إذ فزعوا ... قالوا ءامنّا به و أنّی لهم التناوش
6 - ایمان مشرکان در قیامت، سودی برای آنان ندارد.
و لو تری إذ فزعوا ... و قالوا ءامنّا به و أنّی لهم التناوش
«تناوش» (از ریشه «نوش») به معنای تناول و رسیدن است; یعنی، آنان چگونه می توانند به ایمان نایل آیند؟ و مراد از آن بی فایده بودن ایمان در غیر زمان و فرصت لازم خودش است.
7 - ایمان آوردن مشرکان به هنگام مرگ، سودی ندارد.
إذ فزعوا... و قالوا ءامنّا به و أنّی لهم التناوش
8 - جایگاه ایمان آوردن، عالم دنیا است، نه آخرت.
و لو تری إذ فزعوا ... و قالوا ءامنّا به و أنّی لهم التناوش
9 - ایمان، نجات بخش آدمی از گرفتاری های قیامت است.
و لو تری إذ فزعوا فلافوت ... و قالوا ءامنّا به
ایمان
آثار ایمان 9; ایمان به خدا 1; ایمان به قرآن 3; ایمان به قیامت 4; ایمان به محمد(ص) 2; ایمان بی ثمر 5، 6، 7; ایمان هنگام عذاب 5; ایمان هنگام مرگ 7; عوامل ایمان 1، 2، 3; فرصت ایمان 8
دنیا
نقش دنیا 8
عذاب
آثار رؤیت عذاب 1، 2، 3; عوامل نجات از عذاب اخروی 9
مشرکان
ایمان مشرکان 5، 6، 7; حشر اخروی مشرکان 4; مشرکان در قیامت 6; مشرکان هنگام عذاب 1، 2، 3