وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ
و قَسَم به این دریای آکنده،
1 - سوگند خداوند، به دریای سرشار از آب
و البحر المسجور
«سجر» در معانی پرکردن و شعلهور کردن به کار می رود. بنابراین «مسجور» یا به معنای «مملو» (پر شده) و یا به معنای شعلهور شده است، برداشت یاد شده براساس معنای اول است.
2 - دریای خروشان جلوه ای از عظمت و قدرت الهی و شایان تأمل و اندیشه
و البحر المسجور
«سجر» (شعلهور کردن) گاهی استعاره از التهاب و خروشیدن است (مفردات راغب). بنابراین «بحر مسجور»; یعنی، دریای خروشان. گفتنی است که با توجه به این که سوگند، همواره به امور مهم و در خور تأمل تعلق می گیرد، خداوند با سوگند به دریای خروشان، بشر را به عظمت و قابل تأمل و تدبر بودن آن توجه داده است.
3 - «عن علی بن أبی طالب(ع) فی قوله «و البحر المسجور» قال: البحر فی السّماء تحت العرش;(1)
از امام علی(ع) درباره قول خداوند «و البحرالمسجور» روایت شده که فرمود: دریایی است در آسمان در زیر عرش».
4 - «عن سعیدبن المسیب قال: قال علی بن أبی طالب (رضی اللّه عنه) لرجل من الیهود أین جهنّم؟ قال: هی البحر، فقال علی: ما أراه إلاّ صادقاً و قرأ و البحر المسجور ... و إذا البحار سجّرت;(2)
سعیدبن مسیب می گوید: حضرت علی(ع) از مردی یهودی سؤال نمود: جهنم کجا است؟ او گفت: دریا است. حضرت فرمود: نمی یابم او را مگر راستگو و این دو آیه را قرائت فرمود: «و البحر المسجور...» و «و إذا البحار سجّرت»».
بحرمسجور
مراد از بحرمسجور 4; مکان بحرمسجور 3
جهنم
حقیقت جهنم 4
خدا
نشانه های عظمت خدا 2; نشانه های قدرت خدا 2
دریا
تدبر در دریا 2; دریا ی مواج 2
روایت 3، 4
سوگند
سوگند به دریا 1
قرآن
سوگندهای قرآن 1
پی نوشت ها :
1. الدرّالمنثور، ج 7، ص 629.
2. الدرّالمنثور، ج 7، ص 630.