وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِیمَ وَجَعَلْنَا فِی ذُرِّیَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْکِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَکَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَاسقُونَ
و همانا ما نوح و ابراهیم را فرستادیم و در نسل آن دو، نبوّت و کتاب قرار دادیم; پس برخی از آنان هدایت یافته اند و بسیاری از آنان فاسق اند.
1 - نوح و ابراهیم(ع)، از رسولان الهی
و لقد أرسلنا نوحًا و إبرهیم
2 - حضرت نوح(ع)، پیش از حضرت ابراهیم(ع) می زیسته است.
و لقد أرسلنا نوحًا و إبرهیم
تقدیم ذکری نوح(ع) در آیه شریفه، می تواند برای بیان تقدم زمانی آن حضرت بر حضرت ابراهیم(ع) باشد.
3 - تداوم یافتن بعثت پیامبران، در نسل های پس از نوح و ابراهیم(ع)
و جعلنا فی ذرّیّتهما النبوّة
4 - پیامبران مبعوث شده پس از نوح(ع) از ذریه حضرت نوح و پیامبران مبعوث شده پس از ابراهیم(ع) از ذریه حضرت ابراهیم(ع) بودند.
و لقد أرسلنا نوحًا و إبرهیم و جعلنا فی ذرّیّتهما النبوّة
5 - اقوام دارای پیامبر، پس از نوح(ع) از نسل حضرت نوح و پس از ابراهیم(ع) از نسل حضرت ابراهیم بودند.
و لقد أرسلنا نوحًا و إبرهیم و جعلنا فی ذرّیّتهما النبوّة
6 - تمامی پیامبرانی که پس از نوح و ابراهیم(ع) مبعوث شدند، با مردم خود دارای خویشاوندی نَسبی بودند.
و لقد أرسلنا نوحًا و إبرهیم و جعلنا فی ذرّیّتهما النبوّة
7 - نسل های پس از نوح و ابراهیم(ع)، هیچ گاه از کتاب آسمانی محروم نبوده اند.
و جعلنا فی ذرّیّتهما النبوّة و الکتـب
8 - هیچ پیامبری در طول تاریخ، از سوی مردم خود مورد استقبال عمومی قرار نگرفت.
و لقد أرسلنا نوحًا ... و جعلنا فی ذرّیّتهما النبوّة ... فمنهم مهتد و کثیر منهم فـسقون
9 - تاریخ بشر در طول بعثت پیامبران، شاهد هدایت پذیری دسته ای و بیراهه رفتن دسته ای دیگر بوده است.
و لقد أرسلنا نوحًا ... فمنهم مهتد و کثیر منهم فـسقون
10 - حق و باطل، جریانی مستمر در تاریخ
فمنهم مهتد و کثیر منهم فـسقون
11 - انسان های طرفدار حق و هدایت پذیر، همواره در تاریخ کم بوده اند.
فمنهم مهتد و کثیر منهم فـسقون
با توجه به این که «کثیر» در مقابل «قلیل» قرار دارد; تقدیر آیه شریفه چنین می شود: «فقلیل منهم مهتد و کثیر منهم فاسقون».
12 - کثرت و انبوهی عناصر فاسق و طرفدار باطل در طول تاریخ
فمنهم مهتد و کثیر منهم فـسقون
ابراهیم(ع)
کتب آسمانی نسل ابراهیم(ع) 7; مقامات ابراهیم(ع) 1; نبوت ابراهیم(ع) 1، 2; نبوت نسل ابراهیم(ع) 3، 4; نسل ابراهیم(ع) 5
اقوام پیشین
اقوام پس از ابراهیم(ع) 5; اقوام پس از نوح(ع) 5; تاریخ اقوام پیشین 5; کتب آسمانی اقوام پیشین 7
انبیا
انبیای پس از ابراهیم(ع) 4، 6; انبیای پس از نوح(ع) 2، 4، 6; انبیای نسل ابراهیم(ع) 4; بی یاوری انبیا 8; تاریخ انبیا 2، 4، 8; خویشاوندی با انبیا6
باطل
زیادی پیروان باطل 12
حق
کمی حق پذیران 11; مبارزه حق و باطل 10
رسولان خدا 1
فاسقان
زیادی فاسقان 12
گمراهان 9
مهتدین 9
نوح(ع)
کتب آسمانی نسل نوح(ع) 7; مقامات نوح(ع) 1; نبوت نسل نوح(ع)3، 4; نبوت نوح(ع) 1; نسل نوح(ع) 5
هدایت پذیران
کمی هدایت پذیران 11