سازندگی
1368 - 1376
1368
خرداد 1368 همزمان با وخامت حال امام، علاوه بر نگرانی درباره او، دغدغه او و سران دیگر، رهبری آینده و بازنگری قانون اساسی هم بود. ملاقاتهای او و امام(ره) مستمر ادامه داشت. در همین ملاقاتهای تلخ بود که امام توصیه به وحدت و بهویژه اتحاد او و سیدعلی خامنه ای کرد. کمکم برای وداع با امام آماده میشدند. 13خرداد 1368 امام(ره) به ملکوت پیوست و مشورتها درباره کیفیت اعلام خبر، انتخاب رهبری و... بین هاشمی و دیگر سران قوا در همین روز انجام شد. او از خانواده امام(ره) خواست صدای گریهشان بلند نشود تا تصمیم خبرگان کشور به مخاطره نیفتد چرا که بنا بر اعلام نشدن مرگ امام(ره) در آن روز بود.
1368
14خرداد 1368 با خاطرهای که او از امام(ره) نقل کرد، مجلس خبرگان سیدعلی خامنه ای را با وجود مخالفت خودش به رهبری انتخاب کرد. مشورتهای بین رهبر جدید جمهوری اسلامی و هاشمی از همین روز آغاز شد نخستین جایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی در آن حاضر شد دفتر هاشمی در مجلس بود. در این روز با مشورت تصمیم گرفتند احکام انتخابات و انتصابات امام(ره) تایید شود.
1368
خرداد 1368 تلاش کرد رابطه حسینعلی منتظری و نظام را بهتر کند و در توافقی دوطرفه آقای منتظری رهبری رهبر جدید را تایید کند و در مقابل روی مرجعیت او کار شود. خرداد 1368 هاشمی از پیش از مرگ امام در تلاش بود طرح ادغام ارتش و سپاه را آماده و این دو نیرو را به یک نیرو تبدیل کند. اما با تصمیم مقام معظم رهبری مبنی بر ماندن این دو نیرو با هم این طرح کنار گذاشته شد.
1368
6مرداد 1368 در رقابت با عباس شیبانی در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شد. مرداد 1368: در جریان مذاکرات برای تعیین رئیس قوه قضاییه بود. در نهایت رهبری محمد یزدی را به ریاست قوه انتخاب کرد هرچند که ناراضیانی مثل سیداحمد خمینی و عبدالکریم موسوی اردبیلی هم نارضایتیشان را به هاشمی بروز داده بودند. 12مرداد 1368 مراسم تنفیذ برگزار شد. در حکم تنفیذ، رهبری هاشمی را فقیهی اسلامشناس، سیاستمداری هوشمند و مدیری دردآشنا و دلسوز توصیف کرده بود. شهریور 1368 از کابینه در مجلس شورای اسلامی دفاع و دولت او کارش را آغاز کرد. کابینه او بهطور کامل از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفت. 8شهریور 1368 اولین جلسه هیأت دولت برگزار شد. او پیش از جلسه به مرقد امام، مزار رجایی و باهنر و بهشتی، پس از آن به دفتر رهبری و بعد به جلسه هیأت دولت رفت. کار او از همان آغاز با مشکل روبهرو بود. سیاستهای رفاهی او با شعارهای پیش از آن منافات داشت و بسیاری از مسئولان کشور تحتتأثیر فضای چپ قرار داشتند. او حتی با اعتراض حسینعلی منتظری مواجه شد اما دو فرستاده او تا حد زیادی قانعاش کردند. برای مقابله با چنین تفکری، دولت او به توقعات مردم هم دامن زد و کار را برای خود سختتر کرد.
1368
مهر 1368 سفرهای استانی او با سفر به آذربایجان شرقی، غربی و کردستان آغاز شد. این سفرها را با هدف رسیدگی به امور استانها و پیگیری پروژههای زیربنایی سامان داد. 17آذر 1368 به خوزستان که پر از پروژههای کشاورزی، آب و سدسازی بود سفر و از این پروژهها بازدید کرد. 28آذر 1368 با اشتباه وزارت امور خارجه، نیکلای چائوشسکو، رئیس‌جمهور رومانی به ایران آمد و در این روز با هاشمی دیدار کرد. او، همسر و فرزندش بعد از بازگشت به رومانی توسط مخالفان مردمی بازداشت و اعدام شدند. دی 1368 از کارگاه ساخت مترو بازدید کرد. هاشمی تأثیر زیادی در باز راهاندازی ساخت مترو در تهران داشت. او خودش از طرح مترو در هیأت دولت دفاع کرد درحالیکه بسیاری آن را تشریفاتی میدانستند. بهمن 1368 پروژه گاز کنگان را افتتاح کرد.
1369
فروردین 1369 با مردم محروم سیستان و بلوچستان و هرمزگان در سفر به این مناطق گفتوگو کرد. فقر مردم او را متاثر کرده بود. 11اردیبهشت 1369 آمریکا از طریق دو واسطه به هاشمی پیغامهایی فرستاده و خواستار حسن نیت شده بود. هاشمی هم تمایل داشت تنشهای بین ایران و آمریکا را حل کند اما با مقالهای که عطاالله مهاجرانی در این روز بدون هماهنگی در روزنامه اطلاعات درباره مذاکره مستقیم نوشت جناح چپ و بعد از آن رهبری علیه مذاکره با آمریکا موضع گرفتند و این کار انجام نشد. هرچند برخی تعاملها نظیر تلاش ایران برای آزادسازی گروگانهای آمریکایی وجود داشت. در این مورد البته آمریکا بهدلیل فشار اسرائیل عهدشکنی کرد و به وعدههایش عمل نکرد. اردیبهشت 1369 اولین نامه را از صدام دریافت کرد و نامهنگاریهای بین این دو آغاز شد. این نامهها در نتیجه به بنبست رسیدن مذاکرات صلح بین وزرای امور خارجه دو کشور بود. صدام قصد داشت هر چه سریعتر صلح را به سرانجام برساند که به مشکلاتش با کویت رسیدگی کند. 24خرداد 1369 به خراسان سفر و از پروژههای این استان بازدید کرد و در شهرهای مختلف برای مردم سخنرانی کرد. تیر 1369 بعد از زلزله مهیب رودبار و منجیل گیلان چندبار به این مناطق سفر کرد که به وضعیت رسیدگی کند. 24مرداد 1369 نامه نگاری بین او و صدام پایان پیدا کرد. صدام در نامه آخرش به هاشمی همه شروط ایران را پذیرفت و به مرزهای قرارداد الجزایر بازگشت و حاضر به تبادل اسرای دو کشور شد. مرداد 1369 آزادی اسرا و نیز زمینهای در اشغال باقی مانده که هاشمی از آن به عنوان یکی از شیرینی روزهای زندگی خود یاد میکرد. 1شهریور 1369 رهبری نشان درجه یک فتح را بهدلیل تلاشهای هاشمی در سالهای جنگ به او اعطا کرد. 15شهریور 1369 به استان مرکزی سفر و از کارخانههای اراک و سد ساوه بازدید کرد.
1369
مهر 1369 تلاش کرد با مذاکره هایش با جناح چپ، شورای نگهبان و رهبری حاشیه های انتخابات دوم خبرگان را کم کند و خواسته ها را به هم نزدیک کند. شورای نگهبان برخی از روحانیون مجمع روحانیون را رد صلاحیت و برخی را به آزمون دعوت کرد. رهبری تأکید کرد دخالتی نمیکند و هاشمی مذاکراتی با طرف های درگیر داشت که تقابلی ایجاد نشود. در نهایت کشمکش ها باعث پایین آمدن مشارکت شد. 16مهر 1369 به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان انتخاب شد. 23دی 1369 ایرج فاضل، وزیر بهداشت کابینه هاشمی در این روز استیضاح و برکنار شد. بهمن 1369 بعد از سیلی ویرانگر در زابل به این شهر از سیستان و بلوچستان و مناطق سیلزده دیگر این استان سفر کرد. 22اسفند 1369 سفر به کرمانشاه، ایلام و خوزستان را در این روز آغاز کرد و از بازسازی مناطق جنگی، پروژههای در حال ساخت و ساخته شده بازدید کرد و در چند شهر برای مردم سخنرانی کرد.
1370
27فروردین 1370 برای نخستین بار، نماز عید فطر را به دلیل درد شکم رهبری، رئیس جمهور اقامه کرد. 7اردیبهشت 1370 به سوریه و دو روز بعد به ترکیه سفر کرد. با حافظ اسد، سران گروه های فلسطینی و لبنانی و بعد با رئیس جمهور ترکیه دیدار کرد. از برخی صنایع استانبول هم بازدید کرد. خرداد 1370 رئیس جمهور اتریش و هیأت همراهاش برای مذاکره سفری چند روزه به ایران داشتند و با هاشمی بهعنوان رئیس‌جمهور مذاکره کردند. 26تیر 1370 به استان چهارمحال و بختیاری سفر کرد و از پروژه های در حال ساخت این استان بازدید کرد. تیر 1370 با نلسون ماندلا دیدار کرد. آبان 1370 رئیس جمهور چین به ایران سفر کرد و مذاکرات مهمی بین او و هاشمی انجام شد. 17آذر 1370 هاشمی برای شرکت در اجلاس سران کنفرانس اسلامی به سنگال سفر کرد. در حاشیه اجلاس با ملک عبدالله، ولیعهد عربستان دیدار و انتقاداتی به مواضع عربستان کرد. عبدالله بسیاری از آنها را نپذیرفت اما این دیدار بعدا به دیدار مؤثری تبدیل شد. دو روز بعد او در سخنرانیاش وقتی به مسئله فلسطین رسید بغض کرد و باعث ابراز احساسات سران کشورهای اسلامی شد. 22آذر 1370 به سودان سفر و با عمر البشیر، رئیس‌جمهور این کشور دیدار کرد.
1370
26بهمن 1370 اجلاس اکو در تهران با حضور کشورهای تازه استقلال یافته آذربایجان، ترکمنستان و ازبکستان و اعضای ناظر قرقیزستان، تاجیکستان و قزاقستان از این روز آغاز شد و سه روز ادامه داشت. وقت رئیس‌جمهور را در این سه روز دیدارهای رسمی و حاشیهای این اجلاس پر کرد. 6اسفند 1370 در خوزستان طرح های مهم حمل ونقل، پتروشیمی و کشاورزی را افتتاح کرد.چند طرح نفتی را در خوزستان افتتاح کرد و بعد برای بازدید و سرکشی به جزایر خلیجفارس رفت.
1371
فروردین 1371 این بار با رهبری، جناح چپ و شورای نگهبان برای انتخابات مجلس مذاکره میکرد. تلاش او بر این بود که نیروهای نظام از آن دور نشوند. تلاش کرد جناح چپ هم بتواند در انتخابات شرکت کند. 21فروردین 1371 انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار و جناح راست با شعار حمایت از دولت هاشمی پیروز شد. اردیبهشت 1371 رابطه کشور با کشورهای تازه استقلال یافته را توسعه داد. تفاهمی مهم بین ترکمنستان و ایران ایجاد شد که براساس آن ترکمنستان میتوانست نفت و گازش را از طریق ایران صادر کند. برای ایجاد راه ریلی هم توافق شد. 3خرداد 1371 فشارها بر وزارت ارشاد دولت او افزایش یافت و در نتیجه آن سیدمحمد خاتمی از سمتش استعفا داد. 22مرداد 1371 ابتدا به همدان سپس به قزوین و زنجان سفر کرد. مرکز توانبخشی همدان را افتتاح و از پروژههای در حال اتمام این سه استان بازدید کرد. 10شهریور 1371 در اجلاس عدم تعهد در اندونزی شرکت کرد. ملاقاتهای حاشیهای مهمی با سران کشورها داشت 15شهریور 1371 از اندونزدی به پاکستان و سپس به چین سفر کرد و سران این کشورها را ملاقات کرد. 24دی 1371 به اصفهان سفر کرد و از چند کارخانه و نمایشگاه بازدید کرد. در چند شهر برای مردم سخنرانی کرد. بهمن 1371 با مذاکره چند روزه او و رئیس جمهور گرجستان و امضای تفاهمنامههایی روابط دو کشور توسعه پیدا کرد. بهمن 1371 به استان بوشهر سفر کرد و در این سفر تأکید کرد نیروگاه اتمی این شهر به هر قیمتی تکمیل خواهد شد. اسفند 1371 به خوزستان سفر کرد. عملیات اجرایی سد کرخه در حضور او آغاز شد. بعد از آن به جزایر خلیجفارس رفت و از آنها بازدید کرد.
1372
فروردین 1372 برای نخستین بار بعد از انقلاب، نخست وزیر مالزی به ایران سفر کرد. مذاکرات او و ماهاتیر محمد مذاکرات مهمی بود. 25فروردین 1372 در سفری 4روزه به کرمان و سیستان و بلوچستان ضمن دیدار با مردم شهرهای مختلف از پروژههای صنعتی بازدید کرد. به خانه کودکیاش هم رفت. از سد افتتاح شده پیشین هم در سیستان و بلوچستان بازدید کرد. 21خرداد 1372 هاشمی دوباره بهعنوان رئیس‌جمهور ایران برگزیده شد هرچند که رأی احمد توکلی هم غافلگیرکننده بود. تیر 1372 با رئیس‌جمهور قرقیزستان دیدار کرد و دو طرف برای توسعه روابط توافقهایی کردند. 16تیر 1372 در اجلاس اکو در استانبول حاضر شد. مرداد 1372 کابینه جدید را معرفی کرد. با فشار مجلس، راستها در این کابینه جای چپها را گرفته بودند. شهریور 1372 بزرگترین کارخانه داروسازی خاورمیانه را در بروجرد افتتاح کرد. 27مهر 1372 سفر یازده روزه اش را به آسیای میانه آغاز کرد. او به قرقیزستان، ترکمنستان و آذربایجان به توافقهای مهم اقتصادی و فرهنگی دست پیدا کرد. در سفر به هند برای ساخت طولانیترین خط لوله گاز جهان به توافق رسید.
1372
خدمت آقا بودم. جلسه هفتگی داشتیم و با هم مینشستیم. تلفن زنگ زد. آقا گوشی را برداشت و گفت با شما کار دارند. گوشی را به من دادند. دیدم آقای امینی از قم است. آقا صدای ایشان را نشناخته بودند. او هم نمیدانست من کجا هستم. دفتر ما را گرفته بود و وصل کرده بودند. گفت ما الان در جامعه هستیم. شنیدیم بین شما و آقا اختلاف است. وقتی تعیین کنید که ما بیاییم و بحث کنیم ببینیم موضوع چیست؟ مقام معظم رهبری گفت خدا نیاورد روزی را که بنا شود کسی میان من و هاشمی حکم باشد.
1372
12بهمن 1372 هنگام سخنرانی رئیس جمهور در مرقد امام(ره) کسی از میان جمعیت تیری شلیک کرد که البته به هاشمی برخورد نکرد. او سخنرانی را قطع نکرد و سیداحمد خمینی هم آمد و کنار او ایستاد.
1373
اردیبهشت 1373 در میان استقبالی بینظیر به استان گیلان سفر کرد. خرداد 1373 به چهارمحال و بختیاری سفر کرد. خرداد 1373 برای افتتاح طرح تولید آهن به روش احیای مستقیم به اصفهان سفر کرد. 10مرداد 1373 در بندر امام خمینی پروژه بزرگ پتروشیمی را افتتاح کرد. 15مهر 1373 برای مبارزه با گرانفروشی و مهار تورم دستور صادر کرد. او به سوءاستفادهگران از دلالبازی انتقاد کرد و از جدیت در تعزیرات گفت. آبان 1373 به کرمانشاه سفر کرد و در روستاهای پرتعداد این استان حاضر شد. 21دی 1373 در سفر به سیستان و بلوچستان طرح آبرسانی به 850روستای منطقه را افتتاح کرد. دی 1373 در اجلاس نمایندگان و وزرای کشاورزی 48کشور در تهران سخنرانی کرد. 25اسفند 1373 سال سخت 73با مرگ سیداحمد خمینی، رفیق دیرین اش در این روز تلخ هم تمام شد.
1374
خرداد 1374 در سفرش به آذربایجان شرقی بزرگترین دانشکده دندانپزشکی خاورمیانه را افتتاح کرد. مرداد 1374 به یزد سفر کرد. مهر 1374 در سفر دورهایاش به آسیای جنوب شرقی به ویتنام، فیلیپین و بنگلادش سفر کرد. آبان 1374 در سفر استانی او به کردستان عملیات عمرانی ساخت سه سد آغاز شد.
1374
20آبان 1374 با فضای شکل گرفته علیه برخی اصحاب فرهنگ و اقداماتی نظیر آتش زدن یک کتابفروشی یا حمله به دفتر یک مجله، هاشمی در این روز بر پرهیز از فشارهای نامعقول و تنگنظری درباره اهل فرهنگ تأکید کرد و از لزوم وجود امنیت برای نویسندگان و مطبوعات گفت. آذر 1374 تولید پالایشگاه کنگان، بزرگترین پالایشگاه خاورمیانه توسعه پیدا کرد. اسفند 1374 انتخابات مجلس پنجم در شرایطی برگزار شد که هر دو جناح رقیب از دوستان او بودند. مذاکرات پیش از انتخابات به نحوی بود که هاشمی تمایل داشت جامعه روحانیت مبارز بیرقیب باشد اما چند نفر از لیست کارگزاران را در خود بگنجاند. نارضایتی جامعه روحانیت و رهبری در نهایت منجر به دو لیست در تهران شد. هاشمی از جایی به دلیل فوت مادرش نتوانست در مذاکرات شرکت کند. ناطق بعدتر باز هم رئیس مجلس شد اما اقلیتی قوی این بار در مجلس حضور داشت.
1375
فروردین 1375 به هرمزگان سفر کرد و چند پروژه را افتتاح کرد. اردیبهشت 1375 در 13شهر فارس همزمان با سفر او طرحهای عمرانی و زیربنایی افتتاح شد. 23اردیبهشت 1375 روسای جمهور اکو را در مشهد میزبانی کرد روز بعد با خط آهن افتتاح شده به ترکمنستان رفت. 24اردیبهشت 1375 پروژه استراتژیک راهآهن سرخس-تجن با حضور او و رئیس‌جمهور 10کشور دیگر منطقه افتتاح شد. تیر 1375 در سفر به همدان 300طرح عمرانی و زیربنایی را افتتاح کرد. مرداد 1375 نجم الدین اربکان، رئیس جمهور ترکیه با 250همراه به تهران آمد. مذاکرات او و هاشمی به توافقهای مهم اقتصادی منجر شد. مهر 1375 آزادراه قزوین-زنجان با حضور او افتتاح شد. مهر 1375 عدهای از مدیران او قصد داشتند برای تغییر قانون اساسی و رئیس‌جمهور ماندن او تلاش کنند اما او مخالفت کرد. آبان 1375 در پاکستان با ملک عبدالله، ولیعهد عربستان دیدار کرد. برای کنفرانس سران اسلامی به این کشور رفته بود و در حاشیه موافقت عربستان برای برگزار شدن این اجلاس در تهران را گرفت. آبان 1375 میزبانی ایران از کنفرانس سران اسلامی تصویب شد. آذر 1375 به ترکیه سفر کرد و با مسئولان این کشور دیدار کرد. بهمن 1375 تأکید کرد در انتخابات ریاستجمهوری از هیچکس حمایت نمیکند. 27 اسفند 1375 حکم جدید رهبری به هاشمی رفسنجانی برای ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام صادر شد که در آن بر تدوین سیاستهای کلی نظام تاکید شده بود.